Tradycyjna uroczystość zawieszenia wiechy na budynku Lokalnego Centrum Sterowania Pomorskiej Kolei Metropolitarnej w Gdańsku Matarni odbędzie się we wtorek 12 listopada. Miejsce uroczystości znajduje się tuż obok planowanego przystanku PKM Matarnia, przy ul. Budowlanych. W listopadzie 2013 mija pół roku, od momentu przekazania placu budowy generalnemu wykonawcy tej kolei, jakim jest firma Budimex S.A.

Wprowadzenie w czyn na początku 21 wieku idei budowy Pomorskiej Kolei Metropolitarnej pozwoli na zintegrowanie i ożywienie systemu komunikacji kolejowej w aglomeracji trójmiejskiej i regionie pomorskim. Dla Leszka Lewińskiego, z-ca dyr. ds. technicznych Zakładu Linii Kolejowych PKP w Gdyni, ta ogromna inwestycja porównywalna jest do podjętej niemal tuż po zakończeniu drugiej wojny światowej, kiedy kraj zaczął się odbudowywać, odważnej decyzji budowy bardzo nowoczesnej - jak na połowę 20-wieku - Szybkiej Kolei Miejskiej. Zelektryfikowanej linii kolejowej łączącej Gdańsk z Nowym Portem i Gdynią. W 1951 roku połączono Gdańsk z Nowym portem, w 1952 Wrzeszcz z Sopotem, a w 1953 roku Sopot z Gdynią. 

Podczas niedawnej ogólnopolskiej konferencji na temat przyszłości, rozwoju i inwestycji związanych z PKM, jaka odbyła się w Gdańsku, dyr. Leszek Lewiński (na powyższym zdjęciu) swoje publiczne wystąpienie uatrakcyjnił rozrysowaniem powstających na Pomorzu linii kolejowych. Dokonał tego z uwzględnieniem uwarunkowań historycznych.

Początek dała kolej żelazna w 1852 roku, gdy uruchomiono jednotorowy odcinek Tczew – Gdańsk. Stanowił on fragment Pruskiej Kolei Wschodniej biegnącej z Berlina przez Kostrzyn, Krzyż, Piłę, Bydgoszcz, Tczew i Gdańsk do Królewca. W październiku 1857 roku Gdańsk uzyskał połączenie z Malborkiem. W roku 1870 oddano do użytku linię Słupsk – Gdańsk, wybudowaną przez Berlińsko-Szczecińskie Towarzystwo Kolejowe.

Kolejne połączenia powstawały w następujących latach: 1884-85 Pszczółki-Kościerzyna, dzięki której Kaszuby otrzymały połączenie ze światem. Linia ta niestety już nie istnieje.

Następne linie kolejowe jakie powstawały, to: 1886 r. Pruszcz Gdański-Kartuzy, 1898 Reda-Puck, 1899 Lębork-Łeba, 1900 Kościerzyna-Lipusz, 1901 Lipusz-Bytów i Kościerzyna-Kartuzy, 1902 Chojnice-Lipusz, Bytów-Lębork i Wejherowo-Prusewo, 1903 Puck-Krokowa, 1905 Prusewo-Choczewo i Choczewo-Garczegorze.

Do końca drugiej wojny światowej funkcjonowała zbudowana w 1914 roku linia kolejowa Gdańsk Wrzeszcz – Stara Piła – Kartuzy.

W ocenie dyr. Lewińskiego tak chronologicznie powstała sieć kolejowa, która dostatecznie opanowała rejon gdańskiego Pomorza. 

Kiedy zaczęło powstawać nowe polskie miasto Gdynia, to już w 1921 roku uruchomiono połączenie kolejowe Kokoszki-Osowa-Gdynia, a w 1922 Swarzewo-Hel.

Rozbudowują się kolejne linie: rok 1928 Czersk-Bąk-Kościerzyna, rok 1930 Maksymilianowo-Bąk, która była największą inwestycją kolejową 20-lecia międzywojennego gdyż połączyła Gdynię ze Śląskiem skąd wożono węgiel do portu przeznaczony na eksport dalej drogą morską.

I właściwie po uruchomieniu tej linii nastąpił koniec rozwoju pomorskiego, a właściwie polskiego kolejnictwa, gdyż finansowe środki zostały przeznaczone na rozwój połączeń drogowych dla zapewnienia znacznie powiększającego się ruchu samochodów, twierdzi dyr. Leszek Lewiński.

No jeszcze w latach 70-tych powstała linia kolejowa łącząca Rybno Kaszubskie z Żarnowcem, gdzie na przełomie lat 70. i 80-tych powstawała elektrownia szczytowo-pompowa oraz jądrowa, dodaje Lewiński.

System komunikacji kolejowej w aglomeracji trójmiejskiej i regionie pomorskim będzie jednak dopiero w pełni sprawny po przyłączeniu do niego nowej linii PKM, co planowane jest na połowę 2015 roku. Inwestycja tym bardziej istotna, że jest to połączenie bardziej równoleżnikowe, tak niezbędne dla uzupełnienia tego istniejącego w większości południkowego. Do tych ważkich inwestycji kolejowych na gdańskim Pomorzu należy również zaliczyć realizowaną obecnie budowę przystanku Gdańsk Śródmieście. 

Wła-49

Fot. Włodzimierz Amerski